สารพิษตกค้างที่ตรวจพบในผักสดและผลไม้สดนำเข้ามีหลากหลายชนิด และพบสารพิษตกค้างทั้งหมด ทั้ง 4 กลุ่มของสารพิษ คือ กลุ่มออร์กาโนฟอสฟอรัส คาร์บาเมต ออร์กาโนคลอรีน และกลุ่มไพรีทรอยด์ จากการศึกษายังพบอีกว่าผลไม้ชนิดเดียวกันแต่นำเข้ามาจากประเทศแตกต่างกันอาจตรวจพบประเภทของสารพิษตกค้างต่างกลุ่มกัน ซึ่งได้แก่ พลับ เชอรี่ องุ่น และส้ม และตัวอย่างชนิดเดียวกันอาจตรวจพบ สารพิษตกค้างได้มากกว่า 1 กลุ่มของสารพิษด้วย

ชุดตรวจหาสารเคมีกำจัดแมลงในผัก ผลไม้ และธัญพืช GPO-TM Kit ใช้หลักการแยกสาร ด้วยวิธีทีแอลซี (TLC) และตรวจสอบด้วยการทำปฏิกิริยากับสารเคมีเพื่อให้เกิดสี ถ้ามีสารเคมีกำจัดแมลงจะเกิดแถบวงกลม (Spot) บนแผ่นทีแอลซี สารเคมีกำจัดแมลง 4 กลุ่ม ประกอบด้วย

1.กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต (Organophosphate)

2.กลุ่มคาร์บาเมต (Carbamate)

3.กลุ่มออร์กาโนคลอรีน (Organochlorine)

4.กลุ่มไพรีทรอยด์ (Pyrethroid)

หลักการทดสอบ

1.กลุ่มออร์แกโนฟอสเฟตและคาร์บาเมท  ใช้หลักการแยกสารด้วยวิธีแผ่นทีแอลซี (TLC) และตรวจสอบด้วยการทำปฏิกิริยากับสารเคมีเพื่อให้เกิดสี  ถ้ามีสารเคมีกลุ่มออร์แกโนฟอสเฟตและคาร์บาเมท จะเกิดแถบวงกลม (Spot) สีขาวบนพื้นสีม่วงบนแผ่นทีแอลซี 

2.กลุ่มออร์แกโนคลอรีนและไพเรทรอยด์ ใช้หลักการแยกสารด้วยแผ่นทีแอลซี (TLC) และตรวจสอบด้วยการทำปฏิกิริยากับสารเคมีและอังแสงยูวีที่ความยาวคลื่น 254 นาโนเมตร เพื่อให้เกิดสี ถ้ามีสารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มออร์แกโนคลอรีนและไพเรทรอยด์ จะเกิดแถบวงกลม (Spot) เป็นสีเทา น้ำตาลเข้ม ถึงดำ บนพื้นสี

คุณลักษณะเฉพาะ

  จำนวนตัวอย่างที่ตรวจได้ 10 ตัวอย่าง/กล่อง

การเก็บรักษา

1.เก็บรักษาชุดทดสอบตามอุณหภูมิที่ระบุ/อายุการใช้งาน 1 ปี นับจากวันที่ผลิต

2.ควรเก็บแผ่นทีแอลซีในที่แห้ง,พ้นแสง

ประกอบด้วย

น้ำยาเคมี

1.น้ำยาสกัด 2 ขวด

2.น้ำยาทดสอบ 1 1 ขวด (ยาเย็น)

3.น้ำยาทดสอบ 1.1 1 ขวด (ยาเย็น)

4.สารจีพีโอ-ทีเอ็ม 1 1 ขวด (ยาเย็น)

5.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 1.1 1 ขวด

6.สารจีพีโอ-ทีเอ็ม 2 1 ขวด (ยาเย็น)

7.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 2.1 1 ขวด

8.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 3 1 ขวด

9.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 4 1 ขวด / 3 ขวด 

10.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 5 1 ขวด / 2 ขวด 

11.น้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 5.1 1 ขวด

12.น้ำ 1 ขวด

13.ผงถ่านแคปซูล 1 ถุง

อุปกรณ์ภายในกล่อง

1.แผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 2 แผ่น

2.แผ่นทีแอลซี GPO-TM/26 ช่อง/แผ่น

3.ขวดพลาสติกพร้อมหัวสเปรย์ 2 ขวด

4.หลอดดูดพลาสติก 3 มิลลิลิตร 4 อัน

5.หลอดดูดพลาสติก 1 มิลลิลิตร 2 อัน

6.หลอดแก้วสำหรับหยด 20 หลอด / 40 หลอด

7.คู่มือการใช้งานชุดทดสอบ 2 ชุด

อุปกรณ์ที่ต้องจัดหาเพิ่มเติม

1.กล่องน้ำอุ่นที่ควบคุมอุณหภูมิได้ที่ประมาณ 37 และ 48 องศาเซลเซียส พร้อมตะแกรงวาง

2.กล่องอุปกรณ์รังสียูวี (UV 254 nm)

3.ขวดแช่แผ่นทีแอลซี (TLC Tank)

4.ถ้วยโลหะ

5.ขวดสำหรับใส่ตัวอย่าง และหลอดดูดตัวอย่าง

6.มีดและเขียงสำหรับหั่นผัก

7.ปากคีบ

8.ถาดครอบแผ่นทีแอลซี

9.ถุงมือ

10.นาฬิกาจับเวลา

ข้อควรระวัง

1.ควรทดสอบในสถานที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก ห่างจากแหล่งกำเนิดความร้อนและเปลวไฟ

2.สารเคมีทุกชนิดเป็นอันตราย ไม่ควรสูดดมหรือสัมผัสโดยตรง

3.น้ำยาที่ใช้แล้ว หากหกเปื้อนมือให้รีบล้างน้ำทันที หรือหากมีการสัมผัสโดนตาให้รีบล้างด้วยน้ำในปริมาณมาก และนำส่งแพทย์ทันที

4.อย่าวางชุดทดสอบไว้ใกล้มือเด็ก และเก็บในที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก

กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต และคาร์บาเมท

เตรียมน้ำยาทดสอบ 

1.น้ำยาเอนไซม์ 

1.1 นำน้ำยาทดสอบ 1 ออกจากที่เก็บเย็น และตั้งทิ้งไว้ให้อุณหภูมิเท่ำกับอุณหภูมิห้อง นำน้ำจากขวดเทลงจนหมด ผสมเขย่าให้เข้ากัน 

1.2 เทน้ำยาทดสอบ 1.1 ลงในขวดน้ำยาทดสอบ 1 เขย่า ให้เข้ากัน แล้วถ่ายลงขวดสเปรย์ 

1.3 นำขวดสเปรย์ไปวางในกล่องน้ำอุ่นที่อุณหภูมิ 37˚C ไม่น้อยกว่า 15 นาทีก่อนการทดสอบและวางไว้จนกว่าเสร็จสิ้นกระบวนการทดสอบ 

หมายเหตุ การรักษาอุณหภูมิสำคัญต่อปฏิกิริยาเคมีของเอนไซม์ ห้ามนำขวดสเปรย์ที่ผสมน้ำยาแล้วออกจากกล่องน้ำอุ่นจนกว่าจะเสร็จสิ้นขั้นตอนการทดสอบ นำน้ำยาที่เหลือเก็บในช่องแช่แข็ง (ใช้ภายใน 3 วัน) 

2.น้ำยาทดสอบสี 

2.1 สารละลายจีพีโอ-ทีเอ็ม 1 : เทน้ำยา จีพีโอ-ทีเอ็ม 1.1 ลงในขวดสารจีพีโอ-ทีเอ็ม 1 เขย่าให้เข้ากัน 

2.2 สารละลายจีพีโอ-ทีเอ็ม 2 : เทน้ำยา จีพีโอ-ทีเอ็ม 2.1 ลงในขวดสารจีพีโอ-ทีเอ็ม 2 เขย่าให้เข้ากัน 

2.3 เมื่อถึงวิธีการทดสอบขั้นตอนที่ 4 (การทดสอบสี) จงนำสารละลายจีพีโอ-ทีเอ็ม 1 ผสมกับสารละลายจีพีโอ-ทีเอ็ม 2 ในอัตรำส่วน 1 มิลลิลิตร : 4 ml. แล้วเทน้ำยาลงในขวดสเปรย์ (ผสมแล้วใช้งานทันที) 

หมายเหตุ น้ำยาทดสอบในข้อ 2.1 และ 2.2 เก็บในตู้เย็นอุณหภูมิ 2-8˚C (ใช้ภายใน 3 วัน) 

3.น้ำยาทีแอลซี 

ดูดน้ำยา จีพีโอ-ทีเอ็ม 3 ลงในขวดแช่แผ่นทีแอลซี (TLC Tank) ประมาณ 10 ml. ตั้งทิ้งไว้ก่อนการทดสอบไม่น้อยกว่า 30 นาที 

วิธีการทดสอบ 

1.การเตรียมและสกัดตัวอย่าง 

1.1 เตรียมตัวอย่างตามรายละเอียดใส่ใ่นขวด ตัวอย่าง (ห้ามเตรียมตัวอย่างด้วยการปั่น) และติดรหัสที่ขวดตัวอย่างทุกขวด 

1.2 ใส่ผงถ่านประมาณ 0.25 กรัม (1 แคปซูล) ลงในขวด ตัวอย่าง 

2.การระเหย 

ใช้หลอดพลาสติกดู ส่วนใสของสารสกัดตัวอย่าง จากข้อ 1.2 ml. ใส่ลงถ้วยโลหะที่วางลงบนตะแกรง ตั้งทิ้งไว้ในกล่องน้ำอุ่นที่อุณหภูมิประมาณ 48˚C รอจนน้ำสกัดในถ้วยโลหะใกล้หมดประมาณ 2-3 หยด 

3.การทดสอบ 

3.1 นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 มาเขียนชื่อตัวอย่างทดสอบที่ด้านบน (ข้อควรระวังไม่ควรไม่ควรใช้มือจับด้านหน้าของแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 โดยตรงเพราะจะทำให้มีคราบไขมันติดแผ่น และมีผล รบกวนการทดสอบ) 

3.2 ใช้หลอดแก้วสำหรับหยด (Capillary Tube) ดูดสาร สกัดตัวอย่างในข้อ 2 (ถ้าพบว่าน้ำยาในถ้วยโลหะแห้งจนหมดให้หยดน้ำยาใสใ่นถ้วย 2 หยด เอียงถ้วยเบาๆ เพื่อละลายสารสกัดที่แห้งติดข้างถ้วย ทั้งหมด) แตะปลายหลอดแก้วลงบนจุดหยดสารสกัด (Spot) ที่กำหนดไว้บนแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 ยก หลอดหยดนึ้ รอจนน้ำยาที่หยดไว้แห้ง ทำซ้ำ 4-6 ครั้งโดยประมาณ จนน้ำยาสกัดในถ้วยหมด 

3.3 ใช้ปากคีบนำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 ลงแช่ในขวดแช่ แผ่นทีแอลซีค่อยๆ วางแผ่นเอียงพิงผนังขวด ปิดฝาขวด ตั้งทิ้งไว้อย่ำให้กระเทือน ปล่อยให้น้ำยาเคลื่อนที่ถึงขีดที่กำหนดด้านบนของแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 คีบ แผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 ออกมาวางผึ่งให้แห้ง นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 มาสเปรย์ด้วยน้ำยาทดสอบ 1 จนชุ่มซึมทั่วแผ่น ใช้ปากคีบ นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 วางหงายบนตะแกรงที่ตั้งไว้ในกล่องน้ำอุ่นเทคโนโลยีที่อุณหภูมิ 37˚C โดยใช้ถาดปิดครอบ (เพื่ออบอุณหภูมิให้ได้ทั่วถึงทั้งแผ่น) นาน 10 นาที 

4.การทดสอบสี 

เมื่อครบ 10 นาที นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 มาสเปรยด์ด้วยน้ำยาทดสอบสี (ซึ่งได้จกกกรผสมจีพีโอ-ทีเอ็ม 1 จำนวน 1 ml. และจีพีโอ-ทีเอ็ม 2 จำนวน 4 ml. จากการเตรียมน้ำยาทดสอบข้อ 2) ที่ระยะห่างประมาณ 15 ซม. ให้น้ำยาทดสอบสีซึมทั่วทั้งแผ่น วางทิ้งไว้นาน 3 นาที จึงอ่านผล 

5.การแปลผล 

ผลบวก พบแถบวงกลม (Spot) สีขาวบนพื้นสีม่วงขึ้นที่แผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 แสดงว่าตรวจพบ สารเคมีกำจัดแมลง กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต และคาร์บาเมทในตัวอย่าง 

ผลลบ ไม่พบแถบวงกลม (Spot) สีขาวบนพื้นสีม่วงขึ้นที่แผ่นทีแอลซี GPO-TM/1 แสดงว่าตรวจ ไม่พบสารเคมีกำจัดแมลง กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต และคาร์บาเมทในตัวอย่าง

อ่านผลการทดสอบ

ชื่อสารมาตรฐาน	LOD มิลลิกรัม/กิโลกรัม (mg/kg)	ค่า Rf
Dicrotophos	0.126	0.09
Monocrotophos	0.118	0.17
Methomyl	0.663	0.67
Carbofuran	0.594	0.89
Diazenon	3.68	0.66
Dichlorvos	0.026	0.81
Carbaryl	0.597	0.91
Chlorfenvinphos	0.097	0.90
Profenofos	0.35	0.90
Chlorpyrifos	1.79	0.90
Bendiocarb	0.597	0.90

กลุ่มออร์กาโนคลอรีน และไพเรทรอยด์

เตรียมน้ำยาทีแอลซี 

ดูดน้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 5 ปริมาณ 10 มิลลิลิตร และน้ำยาจีพีโอ-ทีเอ็ม 5.1 ปริมาณ 2 มิลลิลิตร ลงในขวดแช่แผ่นทีแอลซี (TLC Tank) เขย่าให้เข้ากัน ตั้งทิ้งไว้ก่อนทดสอบไม่น้อยกว่า 30 นาที

วิธีการทดสอบ 

1.การเตรียมและสกัดตัวอย่าง 

1.1 เตรียมตัวอย่าง 

– ผัก ผลไม้ทั่ว ไป เช่น คะน้า กวางตุ้ง กะหล่ำปลี ถั่วฝักยาว หั่นละเอียด ประมาณ 5 กรัม หรือ 5 ขีดข้างขวด 

– ผัก ผลไม้ ที่มีน้ำมาก เช่น แตงกวา มะเขือเทศ ส้ม หั่นหยาบประมาณ 2.5 กรัม หรือ 3 ขีดข้างขวด 

– ธัญพืช เช่น ถั่ว ตากแห้ง ผักพื้นบ้าน ได้แก่ ผักชี ผักชีฝรั่ง สะเดา ชะอม กระชาย พริก บดละเอียด ประมาณ 0.5 กรัม 

1.2 ใช้หลอดพลาสติกดูดน้ำยาสกัด 5 มิลลิลิตร ใส่ลงในขวดตัวอย่าง เขย่าแรงๆ 1 นาที แล้วตั้งทิ้งไว้ 5 นาที 

2.การระเหย 

ใช้หลอดพลาสติกดูด ส่วนใสของสารสกัดตัวอย่างจาก ข้อ 1.2 ปริมาณ 1 มิลลิลิตรใส่ลงในถ้วยโลหะที่วางบนตะแกรง ตั้งทิ้งไว้ในกล่องน้ำอุ่นที่อุณหภูมิประมาณ 48˚C รอจนน้ำยาสารสกัดในถ้วยโลหะใกล้หมดหรือเหลือประมาณ 2 หยด 

3.การทดสอบ 

3.1 นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 มาเขียนชื่อตัวอย่างที่จะทดสอบที่ด้านบน 

ข้อควรระวัง ไม่ควรใช้มือจับด้านหน้าแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 โดยตรง เพราะจะทำให้มีคราบไขมันติดแผ่น และมีผลรบกวนการทดสอบ 

3.2 ใช้หลอดแก้วหยดตัวอย่าง (Capillary Tube) ดูดสารสกัดตัวอย่างในข้อ 2 (ถ้าพบว่าน้ำยาในถ ้วยโลหะแห้งจนหมด ให้หยดน้ำยาสกัดใสใ่นถ้วย 2 หยด เอียงถ้วยโลหะไปมาเบาๆ เพื่อละลายสารสกัดที่แห้งติดข้างถ้วยทั้งหมด) แตะปลายหลอดแก้วลงบนจุดหยดสารสกัด (Spot) ที่กำหนดไว้บนแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 ยกหลอดหยดขึ้น รอจนน้ำยาที่หยดไว้แห้งทำซ้ำ 4-6 ครั้ง โดยประมาณ จนน้ำยาสกัดในถ้วยหมด 

3.3 นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 ลงแช่ใ นขวดแช่แผ่นทีแอลซี โดยวางแผ่นเอียงพิงผนังขวด พร้อมปิดฝา (ระวังอย่าให้ขวดกระเทือนหรือเคลื่อนที่) 

3.4 เมื่อน้ำยาขึ้นไปจนถึงระดับที่กำหนดไว้ เปิดฝาขวด ใช้ปากคีบ นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 ออกมาวางข้างขวด ตั้งทิ้งไว้ให้แห้ง

4.การทดสอบสี 

4.1 นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 มาสเปรย์ด้วยน้ำยาจีพี โอ-ทีเอ็ม 4 ระยะห่าง 4-5 นิ้ว ให้เปียกทั้งแผ่น วางทิ้งไว้ให้แห้ง (1 นาที) 

4.2 นำแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 ไปอังแสงจากชุด อุปกรณรังสียูวี UV ที่มีความยาวคลื่น 254 นาโนเมตร นาน 3-5 นาที (ระวังวางนาน แผ่นจะไหม้) แล้วจึงนำมาอ่านผล 

5.การแปลผล 

ผลบวก 

พบจุด (Spot) สีเทา น้ำตาลเข้มถึงดำบนพื้นแผ่นทีแอลซี GPO-TM/2 แสดงว่าตรวจพบสารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มออร์กาโนคลอรีน และไพเรทรอยด์ในตัวอย่าง 

ผลลบ 

ไม่พบจุด (Spot) บนพื้นแผ่นทีแอลซี GPOTM/2 แสดงว่าตรวจไม่พบสารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มออร์กาโนคลอรีน และไพเรทรอยด์ในตัวอย่าง อ่านผลการทดสอบ 

อ่านผลการทดสอบ

ชื่อสารมาตรฐาน	LOD (mg/kg)	ค่า Rf สารมาตรฐาน
1. Cypermethrin	3.1	0.5 , 0.53 , 0.58
2. Permethrin	1.9	0.71 , 0.83
3. Deltamethrin	2.2	0.91
4. Endrin	0.3	0.82
5. Endosulfan	0.73	0.89
6. DDT	0.19	0.94

ข้อควรระวัง / การเก็บรักษา 

1. ควรทดสอบในสถานที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก ห่างจากแหล่งกำเนิดความร้อนและเปลวไฟ 

2. สารเคมีทุกชนิดเป็นอันตราย ไม่ควรสูดดมหรือสัมผัสโดยตรง 

3. น้ำยาที่ใช้แล้ว หากหกเปื้อนให้รีบ ล้างน้ำทันทีหรือหากมี การสัมผัสโดนตาให้รีบล้างด้วยน้ำในปริมาณมาก และนำส่งแพทย์ทันที

4. อย่าวางชุดทดสอบไว้ใกล้มือเด็ก และเก็บในที่อากาศ ถ่ายเทได้สะดวก 

5. ชุดทดสอบสามารถเก็บรักษาที่อุณหภูมิปกติได้